Vaak wordt stress gezien als iets negatiefs, maar stress op zich hoeft niet negatief te zijn.
Stress is zeker gezond! Het is het energiesysteem van het lichaam. Vergelijk het met de energie die je uit een batterij haalt. In ons lichaam vinden continu, biochemische en psychologische, aanpassingen plaats, waardoor je meer energie en focus krijgt. Je hebt het niet alleen nodig wanneer je moet vechten of vluchten, maar de gehele dag. Wanneer je opstaat totdat je gaat slapen is dat systeem actief. Het zorgt ervoor dat je opstaat, gaat ontbijten, je concentreert in het verkeer, je de kinderen op tijd op school brengt et cetera. Ook mentale spanning zorgt ervoor dat je stress systeem actief wordt, want dan hebben je hersenen meer energie nodig. Daarom raak je ook gestrest van bijvoorbeeld een ruzie met je partner, problemen met je kind of zorgen over je financiën.
Opladen om je energie weer aan te vullen
Stress is dus een gezonde aanpassingsreactie van je lichaam, waardoor je in staat bent te functioneren. Alleen om gezond te blijven moet je de energie die je gebruikt ook weer aanvullen, net als de batterij van je telefoon. Wij laden het meeste op tijdens de slaap, maar ook even rusten of ontspannen dragen bij aan je herstel. Zo ben je weer klaar voor nieuwe activiteiten.
Onvoldoende herstel leidt tot chronische stress
Wanneer je dus onvoldoende herstelt, de batterij niet oplaadt, dan zal je steeds vermoeider worden en de batterij steeds leger. Je lichaam gaat dan een noodoplossing gebruiken om toch te kunnen blijven functioneren, het maakt extra stresshormonen aan voor wat extra energie. Dit geeft je een gevoel van continu aanstaan en je zal merken dat het steeds lastiger wordt om echt tot rust en ontspanning te komen. Vandaar dat je dan vaak lastiger in slaap kunt komen of alweer vroeg wakker bent. Als je last hebt van chronische stress wordt het dus steeds moeilijker om weer op te laden. Je batterij komt zelfs helemaal niet meer in het groen, zelfs niet als je het een paar dagen rustiger aan doet.
Hoe merk je dat je gestrest bent?
Je belangrijkste klacht is ; uitgeput voelen. Dit komt omdat je continu aanstaat, dus je lijf heeft het zwaar te verduren. Je krijgt allerlei klachten, Bijvoorbeeld vaker ziek, je niet goed kunnen concentreren, je bent prikkelbaar en slaapt slecht. Ook kun je last hebben van stijve spier, hoofdpijn en vergeetachtigheid.
Verschil stress, overspannen of burn-out?
Stressklachten
Stress wordt een serieus probleem wanneer je slapen minder wordt, ontspannen lukt minder goed, je zit dan in een neerwaartse spiraal die doorbroken moet worden. Er moeten stevige keuzes gemaakt gaan worden in de balans tussen ontspanning en inspanning.
Kenmerken zijn:
- Slaapproblemen
- Piekeren
- Vergeetachtigheid
- Ups en downs
Overspannenheid
Overspannenheid is een noodklok. Ingrijpen is vereist, maar het is nog goed mogelijk om zo op korte termijn te herstellen. Deze fase kenmerkt zich door chronische stress; je lijf zit in een contante vecht of vlucht modus en herstelt dus slecht.
Kenmerken zijn:
- Continu moe en gespannen
- Emotioneel somber
- Rust en Slaap werken niet
- Tegen dingen opzien, ook leuke dingen
Burn-out
Wanneer je geen maatregelen neemt als je je overspannen voelt, dan loop je het risico burn-out te raken. Burn-out is een vorm van overspannenheid waarbij je je uitgeput en opgebrand voelt
Kenmerken:
- Uitgeput zowel mentaal als fysiek
- Niet tegen drukte of lawaai kunne
- Slecht slapen
- De dagelijkse dingen lukken niet meer
- Stress ervaren op het werk en prive
Ervaar je op dit moment bovenstaande klachten, dan is het zeker aan te raden hier professionele hulp bij in te schakelen. Een coach of therapeut heeft de kennis en het overzicht wat nodig is om jou te ondersteunen in de weg terug naar herstel.
